Belirtiler:
- Dudaklarda gerginlik duygusu ve hafif bir karıncalanma.
- Daha sonra: Hafif kabartılar, önce kırmızı bir düğüme ve kısa bir sürede de, içi saydam sıvıyla dolu kabarcıklara dönüşür.
- Nihayetinde kabarcıklar patlar, kurur ve oluşan kahverengi kabuk düşer.
Nedenler:
Herpes-Simplex virüsü, dudak uçuğunu (Herpes labialis) başlatır. Toplumun hemen hemen %80’i bu virüsü taşımaktadır. Ama virüs genellikle pasif bir bekleme aşamasındadır, bağışıklık sistemindeki herhangi bir zayıflık durumunda “şansını” kullanır ve faaliyete geçer. Bedende yuvalanan ve herhangi bir zamanda ortaya çıkan 3 çeşit Herpes virüsü tanımlanmıştır: Herpes Simplex tip 1 (HSV 1), genellikle ağız çevresinde ve burunda kabarcıklar (uçuklar) oluşturur; Herpes Simplex tip 2 (HSV 2) de aynı belirtilere yol açar, ama bu belirtiler genital bölgelerde (örneğin vaj inal bölgede) ortaya çıkar; Herpes Zoster ise Suçiçeğine yol açar ve daha sonra, genellikle orta yaş döneminde, bedensel şartlar uygun olduğunda, zona hastalığına dönüşür. Tüm Herpes çeşitleri, akut dönemlerinde fevkalade bulaşıcıdır!
Pek çok kişi genellikle çocukluk çağında HSV 1 tipine yakalanır. Bu enfeksiyonun sonuçları daha sonraları, ağız çevresinde ve burunda sürekli oluşup kaybolan kabarcıklardır.
Genital bölgede yuvalanmayı seçen HSV 2 ise, cinsel temasla bulaşan bir türdür. HSV 1 gibi, HSV 2 de, özellikle bağışıklık sisteminin güç yitirdiği zamanlarda aktif hale gelir. HSV 2 henüz tedavi edilemiyor, ama erken müdahale edildiğinde, aktif dönemleri de pek rahatsız edici olmayabilir.Su çiçeğine genellikle çocuklar yakalanır.
Bu ilk enfeksiyonun ardından, Herpes virüsü uzun yıllar boyunca sinir dokularında yeniden hareketlenip, zona hastalığını başlatana kadar uykuda bekler.
Biyolojik gerçekler:
Adet kanamaları, yetersiz beslenme veya yüksek ateşe yol açan hastalıklar sırasında yaşanan bedensel krizler, dudak uçuklarının oluşumunu da bir bakıma destekler. Halk arasında dudak uçuğu bu yüzden de genellikle yüksek ateşin bir ürünü olarak kabul edilir.
Öpüşme, yemek yeme ve dudak boyası kullanımı gibi mekanik uyarıların yanı sıra, güneş ışınları da uçukların oluşmasında önemli bir role sahiptir. Ultraviyole ışınlarının çok güçlü olduğu bölgelerde dudak uçuğu daha sıklıkla görülür.
Psikolojik gerçekler:
Herpes virüsünü kontrol altında tutan bağışıklık sistemimizin, özellikle bu konuda güç yitirmesinin başlıca nedenlerinden birinin “iğrenme” duygusu olduğu kanıtlanmıştır. Kötü kokuların, tatların veya deri temaslarının yol açtığı dudak uçukları pek önemli değildir, çünkü bunlar kısa sürede iyileşirler. Ama buna karşın, eşe, işe veya iş arkadaşlarına karşı duyulan ve belli edilmemeye çalışılan uzun süreli “iğrenme” duygusunun sonuçları çok daha ciddi olabilir. Bu tür durumlarda, uygun bir psikoterapi veya yaşam biçiminde köklü değişiklikler yapılması düşünülebilir.
Kendinize yardımcı olabilirsiniz…
Echinacea/Ekinazya
Echinacea tentürüne 1:5 oranında Mirra tentürü temiz bir şişede eklenir ve iyice çalkalanır. Dudaklarda hissedilen ilk karıncalanma sırasında, bu karışımla dudaklar sık sık nemlendirilmeye başlanır. Ama uçuklama başlamış ve ilerlemiş olsa da aynı yöntem uygulanabilir. Kısa sürede iyileşme görülecektir.
İsveç Şurubu
İsveç Şurubu ile de, oluşumun her aşamasında dudaklar sık sık nemlendirilirse, kısa sürede iyileşme görülecektir.
Aynısafa Merhemi
Aynısafa Merhemi veya Aynısafa çayı ile dudaklar sık sık nemlendirilir.
Buz Tedavisi
Dudak uçuklamasından şikayetçiyseniz ve uçuklamanın yine başlamak üzere olduğunu duyumsuyorsanız: Bir buz parçasını temiz bir mendille sarıp, kuşkulu bir biçimde karıncalanmaya başlayan bölgeye bastırınız ve bu süreyi elden geldiğince uzatınız. Ama derinin donabileceğini de düşünerek, arada bir kısa molalar vermeniz doğru olacaktır.
Bağışıklık sistemi:
Herpes hastalıklarının tedavisinde, öncelikle bağışıklık sisteminin güçlendirilmesine çalışılmalıdır. Bu amaçla alınabilecek önlemler:
Echinacea damlaları, kapsülleri veya çayı, enfeksiyon hastalıkları başta olmak üzere, pek çok hastalığa karşı bağışıklık sistemini güçlendirir. Merkez eczanelerden, ithal gıda tamamlayıcıları satılan işyerlerinden veya aktarlardan temin edilebilir.
Bolca yenecekler:
- Taze meyve
- Taze sebze
- Deniz ürünleri
- Yağsız et
- Fındık
- Ceviz
- Badem
- Tam tahıl ürünleri
Uzak durulacaklar:
- Alkol
- Kahve
- Sigara
Önlem alarak sağlıklı kalın:
- Güçlü güneş ışınlarından uzak kalın!
- Dudaklarınızı etkili bir güneş kremi ile koruyun.
- Aşırı rüzgar da dudakları çatlatabilir ve uçuklamaya uygun ortamı oluşturabilir.
- Geçirdiğiniz tüm hastalıkları tam anlamıyla tedavi ediniz. Soğuk algınlığı gibi”sıradan” hastalıklar da dudak uçuğuna yol açabilir.
- Ağır streslerden kaçının !
- Rahatlatıcı egzersizler yapmaya çalışın.
- Ağız ve diş temizliğine özen gösterin.