Belirtiler:
-Deri kırmızı, gergin ve sıcaktır
-Ağır yanıklarda deride kabarcıklar oluşur
Nedenler:
Güneş ışığı iki tip morötesi (ultraviyole) ışın içerir: UV-A ve UV-B.
UV-A deri rengini koyulaştırırken, UV-B deride hızla iltihaplı değişikliklere yol açar. Tüm bunların yanı sıra, güneşin kızılötesi (infraruj) ışınlarıyla oluşturduğu yüksek ısı, deriyi kurutarak iltihaplanmalara uygun bir ortam hazırlar.
Bedensel Gerçekler
İnsanlar morötesi ışınlara karşı farklı tepkiler verirler:
• Tip I – Yumuşak ve solgun deri, saçlar kızılımsı, korunmasız olarak ancak 5-10 dakika yaz güneşi altında kalabilir; daha sonra ağrılı bir güneş yanığından kurtulamaz.
• Tip II – Açık renkli deri, sarışın veya açık kahverengi saçlı kişiler, korunmasız olarak ancak 10-20 dakika yaz güneşi altında kalabilirler.
• Tip III – Buğday renkli deri, sarışın veya açık kahverengi saçlı kişiler, korunmasız olarak 20-30 dakika yaz güneşi altında kalabilirler.
• Tip IV – Derileri buğday renginden zeytin rengine kadar değişebilen ve koyu renk saçlı kişiler, korunmasız olarak 30-45 dakika yaz güneşi altında kalabilirler.
Önemli!
Güneşlenmeye son verdikten birkaç saat sonra bile, güneş yanığının etkilerinin arttığını, mide bulantısı ve yüksek ateş hissettiğinizde, vakit geçirmeden bir doktora başvurun (enfeksiyon tehlikesi !)
Çocuklar güneş altında; özellikle çocukların güneşten korunması gerekir! Oynadıkları oyuna dalarak, tehlikeli ışınların farkına varamazlar ve duyarlı genç derileri kısa sürede kızarır. Çocuklarınızın gözlerini de bir güneş gözlüğü ile güneş ışınlarından koruyun. Küçük çocukların çok saydam olan gözbebekleri ışınlar açısından gayet geçirgendir ve bu yüzden göz ağtabakasında yanıklar oluşabilir!
Bol sıvı için!
Güneş yanığı, bir akut sıvı kaybının da göstergesidir ve bu nedenle bol miktarlarda sıvı içilmelidir. En uygun olanlar, bitkisel çaylar veya meyve suyu-madensuyu karışımlarıdır (oran 1/4 )
Aynısafa Merhemi ve İsveç Şurubu: Kızaran, gerginleşen ve acıyan deriye hemen aynısafa merhemi sürülmelidir. Merhem sürüldükten 3-5 dakika sonra gerginlik ve acı azalacaktır. İşte bu aşamada yanık deriye İsveç Şurubu sürülerek iyice yedirilir. Son acı kalıntıları da bu tedavi sonucunda yok olur. Ama tedavi henüz tamamlanmamıştır ve bir süre sonra gerginlik ve acı geri dönecektir. İşte bu yüzden, başlanan tedavi saatler boyunca sürdürülmelidir: Merhem deriyi yumuşatacak ve şurup da derinin kan dolaşımını hızlandırarak, kabarcıklar oluşmuş olsa bile, deri ölümünün önüne geçecektir!
Yazlığa giderken veya kısa süreli plaj tatillerinde yanınızda mutlaka aynısafa merhemi ve İsveç Şurubu bulundurunuz. Kendiniz için gerekli olmasa bile, güneş yanığı acısı çeken herhangi birine yardımcı olabilir ve yardım edebilmenin mutluluğunu taa içinizde duyumsayabilirsiniz!
Aynısafa merhemini ve İsveç Şurubunu, güvenilir aktarlardan satın alabilir veya kendiniz hazırlayabilirsiniz.
Bolca C ve E vitaminleri!
Bu vitaminler iltihaplanmayı önleyici etkilere sahiptirler ve yanıklarda serbest kalan radikalleri yakalayarak, zarar gören deri hücrelerinin kendilerini yenileyebilmelerine yardımcı olurlar. Bedende serbestçe dolaşan radikaller(genelde) kanser hastalıklarına bile yol açabilirler Önlem olarak bolca taze sebze, meyve ve soğuk presle kazanılmış bitkisel yağlan tüketiniz. Ağır güneş yanıklarında, vitamin hapları kullanmaktan da çekinmeyiniz.
Aspirin
Aspirinin etken maddesi olan asetilsalisilik asit, hafif etkili bir iltihap önleyicidir ve yanık acılarını hafifletebilir. Ama aspirini ancak, geniş bir alanı kapsayan yanık bölgesinde kabarcıklar oluştuğunda ve ağrı şiddetli olduğunda kullanınız.
Kıvırcık salata
Salata yapraklarını doğrayarak suya atın ve kaynama derecesine ulaştıktan sonra 5 dakika kadar kaynatın, ılıklaşana kadar demlenmeye bırakın ve süzün. Geride kalan kaynama suyu, hırpalanmış deriyi nemlendirebilecek ve onu yatıştırabilecek etken maddelerin tümünü içerir. Kaynama suyu soğuduktan sonra, yanık bölgeler bir pamuk parçası yardımıyla sık sık nemlendirilir; deri soğuyacak ve ağrılar azalacaktır!
Homeopatik İlaçlar
-Urtica – (Urtica urens): Küçük yapraklı ısırgan otundan elde edilir. Urtica D2 – D6 seyre/tileri, deriyi yatıştırır ve ağrıları dindirir.
Kullanım dozajı: 30 dakikada bir 5-10 damla alınır.
Önlem alarak sağlıklı kalın
• Derinizi yaz güneşine yavaş yavaş alıştırınız! Güneşlenme sürenizi her gün %20 uzatınız ve koruyucu güneş yağınızı güneşe çıkmadan 30 dakika önce vücudunuza, burnunuza, kulaklarınıza ve kulaklarınızın arkasına sürünüz!
• En güçlü güneş ışınları saat 1 1 – 1 6 arasındakilerdir. Bu saatler boyunca gölgede kalınız.
• Deri tipinizi tahmin ederken gerçekçi misiniz? Eğer kendi değerlendirmenize pek güvenemiyorsanız, annenize ve babanıza dikkatle bakın. Kendi deri tipiniz onlarınkinin ortasında bir yerlerde olacaktır.
• Derinizi korumak için, şapka ve giysi kullanın. UV ışınlarının %20′ si giysiden geçerek deriyi etkiler. ıslak ve açık renkli giysiler, kuru ve koyu renkli giysilere göre deriyi daha az koruyabilir.