Hiperaktivite Nedenleri:
Çok değeri yokmuş gibi gözüken ve sadece beyindeki elektromanyetik dalgaları saptayan bir aletle ölçülebilen beyin hasarları yada büyüme esnasında istenilenden uzak oluşumlar da (misal olarak , dikkatte dağılma, duyumsal olarak ve görsel farklılık, ) çocuklarda hiperaktivite nedeni olabilir.
Hiperaktivite Belirtileri:
-Konsantrasyon bozuklukları
-Özel bir konuya ancak çok kısa süreli ilgi duyma
-Durmadan yer değiştirme, durduğu yerde duramama halleri
-Davranışlarda panikleme
Bu emareler tüm çocuklarda görülebilir.Gayet sağlıklı bir çocukta görülebileceği gibi kafasından yaralanma veya darbe almış beyin hasarı azda olsa almış çocuklarda da yaşanabilir.
Hiperaktivite İle İlgili Gerçekler
Ufaklıklarda aşırı hareketlilik durumu zaman zaman tekrarlanıyorsa etrafta buna sebep olacak etmenler iyi bir şekilde incelenmelidir. Yinelenen bir periyotta gerçekleşmeyen izler ise çocuğun beyninde ki bir sorunun buna sebep olacağı varsayımını güçlendirir. Bu durumda hemen bir doktora muayene olunmalıdır. Uzman doktor beyninde bir hasar keşfetmiş olsa dahi korkmamak gerekir. Çünkü çok büyük olasılıkla bu tür hasarlar zamanla kendi kendine düzelirler.
Çocuğun ailevi sorunların ortasında kalması, evdeki huzursuzluğu hergün çekmesi ve anne baba arasında ki bilhassa sert tartışmalar çocuğu hiperaktiviteye itebilir. Buna örnek verecek olursak babanın içip içip eve sarhoş gelmesi ve evde tartışma çıkarması gibi. Bunların yanında okulda tartıştığı bir arkadaş veya geçinemediği bir öğretmen, sevmediği istemediği halde yakın akrabaları zorla ziyaret dahi bu sorunu ortaya çıkarabilir.
Dikkat!
Küçükler bütün herşeyden öte evinde, okulunda sürekli güvende olduklarını bilmek, hissetmek isterler. Kendi evlerinde ailenin bir parçası olduğunu bilmek ara ara kendisinin de fikrinin sorulduğunu görmek isterler. Bunları gördükçe şımarıklıkları gidecek ve sakinleşeceklerdir. Bu aşırı hareketlilik durumunun çevreyi rahatsız ettiğini, katlanılması zor bir çocuk dahi olsa sevildiği ona hissettirmek gerekir.
Sessizlik yatıştırır!
Her durumda veya yaptığı en ufak yanlışta onu acımasızca eleştirmeyin. Çocuğunuza olabildiğince müsamahalı davranın. Uzun sürelerce bilgisayar, tv veya internette takılmasına müsaade etmeyin. Uzun süren tartışmaların ortasında bırakmayın. Evladınızın ortamında onu rahatsız edecek herşeyi ortadan kaldırın.
Çocuk Öfke Krizine Girdiyse
Hepsi olmasa da bir kısım çocuklar istediklerini yaptırmak için öfke nöbetlerine girerler, bağırır, çağırır deyim yerindeyse dünyayı başınıza yıkarlar. Bu şekilde yaptıklarında istediklerinin olacağına inanıyorlarsa bunu bıkmadan tekrarlar. İşte tam bu nokta da ebeveynler çok dikkatli olmalı, geri adım atmamalı makul bir şekilde sinirlenmeden çocuğa istediğinin imkansız olduğunu anlatmalıdırlar. Böyle olunca ufaklık bu şekilde yükselmelerle istediğini yaptıramayacağını zamanla anlayacak ve bunu tekrarlamamaya başlıyacaktır.
Çocuk uykusunda uyanıp panikliyorsa sakin bir şekilde çocuğu yatıştırmak gerekir. Çocuk değişik bir rüya görüp korkmuş olabilir. Onu sakinleştirip durumu anlatmak en iyisidir. Bu esnada çocuk panikledi diye başka çare kalmadığını düşünüp çocuğa sakinleştirici şurup vs içirilmemelidir!
Bazen evimizde akşam birlikte izlenen bir korku filminden sonra çocuk odasına uyumaya gönderildiğinde veya evde anne babasının sert bir tartışmasına ortak olup aynı şekilde odasında yalnız bırakıldığında uyuduktan sonra korkarak uyanması kadar doğal bir şey olamaz. Yanına gittiğinizde çocuk durumu sizle paylaşmak istiyorsa kesinlikle bıkmadan usanmadan onu dinleyin. Ve uykusunda yaşadıklarının gerçek olmadığını bunların her insanın, çocuğun başına gelebileceğini sakin bir şekilde onunla paylaşın.
Eleştirirken Dikkat Edin!
Sizin çocuğunuzda herkesin çocuğundaki durumlardan farklı durumlar ortaya çıkıyorsa ve siz sürekli bundan şikayetçiyseniz bu çocuğu daha da aksi yapabilir. Çocukta olası fiziksel aksaklıkları uzman doktor tedavi edecektir. Bu sıra da sizde çocuğunuzu manevi yönden hazırlamalısınız. Ona bu şekilde ataklarda yardımcı olacağınızı hissettirmelisiniz.
Yukarıda belirtilen türde hareketlerden uzak durmak çok faydalı olacaktır. Çocuğunuzu gösterdiğiniz uzman doktorda bu hareketlerin nedeni araştıracak uygun tedavi yöntemleri ortaya koyacaktır.
Evde Psikolojik Tedavi
Çeşitli aktiviteler ile çocuğun zihni dolu tutulabilir. Aşırı hareketli çocuğu çok kısıtlamamalı çocuğa istediği şekilde kimseye ve kendine zarar vermeden hareket özgürlüğü sağlanmalıdır.
• Evladınızla yapacağınız spor çok faydalı olacaktır. Aynı şekilde sporun yanında çeşitli oyunlarda etkili sonuçlar doğurabilir. Örneğin evladınızla yüzme havuzuna gidip gönlünüzce yüzün. Bildiğiniz topla oynana oyunları oynayın. Bu tür oyunlar çocukta bir boşalmaya yol açarak onu rahatlatır.
• Aşırı hareketli çocuğunuzla mutfağa girerek ona da çeşitli göreveler verip yemek yapmaya ve farklı şeyler hazırlamaya çalışın.
• Onunla muhabbet edin. Yaşadığı ve anlatmaya hevesli olduğu bir konuyu önünden kaçarak anlattırın. Hatta olayın detaylarına inmesini sağlayın. Bunun için ona olayla ilgili sorular sormayı ihmal etmeyin. Bu soruları sorarken kısa cevaplar vereceği şekilde değil de sizinle daha çok dertleşmesini sağlayacak sualler sorun.
• Evladınızla çeşitli spor hareketleri yapın.
Hiperaktivite ‘yi oyunla yenin
Bu sorunu yaşayan çocuğunuzun başka çocuklarla iletişim kurmasını ve sakinleştirici kafasını dağıtacak oyunlar oynamasını sağlayın.
– Bir bardakla değişik bir oyun kurgulayın. Ve bu oyunu arkadaşlarıyla oynamasını sağlayın. Bir su bardağına yüzde yetmiş beş seksen oranında su koyun. Arkadaşlarıyla sıra sıra hepsi bu bardaktaki suyu dökmeden evin ve bahçenin çeşitli bölümlerinde dolaşabilirler. Bu bittikten sonra bardak biraz daha doldurulup tekrarlatılabilir. Oyunu seyredenlerin olması onları oyuna bağlayıp kafalarını oyuna vermelerini sağlayacaktır.
-Yanan bir mumu alevini söndürmeden bir baştan bir başa getirip götürmeye uğraşsınlar.Buda farklı bir oyun olarak fakat kesinlikle kontrollü bir şekilde oynatılabilir.
-Mankenlerin yaptığı dikkat gerektiren kafa üzerinde kitap taşımayı bir oyuna çevirebilirsiniz.
Konsantrasyon
Çocuğun duygularını, hayatında yaşadıklarını, arzularını ve istediklerini size anlatmasını sağlayın. Çeşitli eğlencelerle ve oyunlarla küçüğün konsantrasyonunu geliştirin. Eğer çocuğunuzu uyurken etkilemek isterseniz çocuk yatmışken ranzasının başına veya hemen yanı başına bir sandalye koyun. Ve odadan ayrılırken kapısını tam kapatmayın.
Çocuğunuzun odasından çıkarken küçüğün uykusu çok ağır değilse kapısını aralık bırakın. Dikkatlice bakın eğer çocuk uyuduysa hafifçe odaya girin ve baş ucunda ki sandalyeye oturun. En sakin ve en dingin ses tonunuzla onun bilinç altına yerleşecek kelimeler söyleyin. Misal olarak; çocuk kardeşini karşı bir ksıkanma hissi taşıyorsa ve siz bunu anladıysanız “ben onu sevdiğim kadar aynı şekilde senide seviyorum” veya “Veli diye bir arkadaşından korktuğunu düşünüyorsanız “ Veli seni dövmez o aslında seni seviyor.” diyebilirsiniz.
Odasına girip söylemeye başladığını bu basit cümleyi 25-26 kez tekrarlamadan oradan ayrılmayın. İşin garip tarafı tam o sırada çocuğunuz uyanır ve merakla size neler olduğunu sorarsa şunu diyebilirsiniz: “Uykunda bir problem var mı diye odana kontrole gelmiştim yavrum” Bu sırada çocuğunuz tekrar dalmaya başladığında kaldığınız yerden konuşmaya başlayabilirsiniz. Bu konuşmanın ve bilinç altı etkileme çalışmasının etkisini hızlı olmasa da mutlaka görürsünüz.
Hiperaktivite Gıda Alerjisi
Beklenmeyen hallerde aşırı hareketliliğe çocuğun aldığı bir gıda sebep oluyor olabilir. Çocuğu göstereceğiniz bir doktor bu konuda gerekli testleri yapacaktır.
Bitkilerle Hiperaktivite Yatıştırma
Faydalı olarak bilinen bazı şifalı bitkiler çay gibi demlenerek aşırı hareketliliğe yani hiperaktivite karşısında fayda görülebilir.
15-20 gün süresince hazırladığınız şifalı bitki çaylarından çocuğunuza her gün en az bir iki bardak içirin. Sakinleştirici etkileri olan bu şifalı bitki çaylarını 25-30 gün kullandıktan sonra 8-10 gün ara verin. Bundan sonra tekrar yeni bir döngüye başlayabilirsiniz. Bu şifalı bitkilerden yaptığınız çay çocuğun içmesi için acı oluyorsa doğal bal ile tatlandırılabilir ve bu sayede çocuk için içmesi daha da kolay olabilir.
Kullanılabilecek şifalı bitkiler: Oğul otu (melisa), Sarı kantaron bitkisi, mayıs papatyası, kedi otunun kökü.
Tarif : Bir cezveye bir su bardağı suyu koyup kaynama noktasına getirin. Yukarıdaki şifalı bitkilerden ½ tatlı kaşığı ince ince doğrayın. Daha sonra bunu biraz önce kaynattığınız cezvede ki suyla haşlayın. Ve üstünü kapatıp 7-8 dakika demlenmeye bırakın. Tek başına tüketilirse acı gelebilir. Biraz bal kullanarak takviyeleyin.
Eczanalerden Alınabilecek İlaçlarla Tedavi
Eczanalerden alınacak ilaçların küçük 6-7 yaşını geçmemiş çocuklarda vücut gelişimini durdurabileceği düşünülmektedir. Tıp çevreleri bu tür tıp tedavisinde kullanılan ilaçların ve kullanım şekillerinin nasıl olacağı konusunda görüş birliğine varamamıştır.
Bu arada sizin çocuğunuz için hekim araştırırken kılı kırk yarın ve birine karar verdiğinizde onun sözüne güven duyun. Bu hekim konusunda uzman olduğu için mutlaka gerekli ilaçlara ve bunların nasıl kullanılacağına karar verecektir. Ve eğer varsa yan etki vs gibi durumları zaten size açık açık söyleyecektir.
Hiperaktivite İçin Alınabilecek Diğer Önlemler
• Bilhassa çocuğunuzun yanında kavgalardan, tartışmalardan uzak durun. Ailenin güvenilir ve sakin ortamını bozmayın ve böyle bir ortam meydana getirin.
• Çocuklara asitli içecekler, kafeinli içecekler ve demli çay verilmemelidir. Bunlar çocukta aşırı hareketliliğe yol açabilir.
• Aklınıza gelen sakinleştirici tüm önlemler olumludur. Dışarıda ritimli koşular ve çocuğu hafifçe yoracak ve dinlenmesini gerektirecek aktiviteler
Çocuklarda Boğmaca konumuzu da görmek isteyebilirsiniz…
• Çocuğu sanatsal aktiviteler ile meşgul edip, onun bu yöndeki kabiliyetlerini ortaya çıkarın. Bu sanatsal aktivitelerini yapabilmesi için imkanlarınızı seferber edin. Çocukla halk oyunları oynayın, dansa gidin, resim çizdirin, ve enstrümantal kullanarak müzikle ilgilenmesini destekleyin.