Alamut kalesi Dünya’nın en ünlü kalelerinden birisidir. Kalenin yapısı surlarla çevrili, Kalenin yüksekliği 8200 fit., yaklaşık bitmiş hâli 2500 metredir. Sert kayalarla inşa edilmiştir. Kaleye ulaşabilmek için yer altı yolları bulunur.
Kalenin yapılışı hakında çeşitli rivayetler vardır.
Tarihçilere göre Deylem hükümdarlarından biri (Cüstaniler. 805-919) tarafından inşa ettirilmiştir. Deylem Hazar Denizi’nin güneybatı kıyısındaki Kuzey İran’ın dağlık bölgeleri olan (şimdi Gilan Eyaleti’nin güneydoğusunun yarısını oluşturan) Deylem’de yaşamış bir İran halkı. Deylemliler yakın dövüşte yetenekli savaşçı insanlardı.
Diğer kaynalarca kaleyi, tarikat kurucusu Hasan Bin Sabbah’ın inşa ettirdiği rivayet edilmektedir. Hasan Sabbah, 1050-1124 tarihleri arasında yaşamış Nizârî-İsmaili Devleti’nin kurucusu ve ilk lideridir. Hasan Sabbah müritlerine sahte bir cennet vaadi sunmuş, bu kaleyi yaptırmasında ki temel amaç ise (İsmaili) tarikatını yaymaktır. Bu kaleyi de kendine üs yapmak amacı ile yaptırmıştır.
Alamut kalesine gitmek için İran’ın Kazvin şehrinde bulunan havalimanından direkt olarak ulaşım sağlayabilirsiniz. Kazvin şehrine geldikten sonra şehirde bulunan otobüsler aracılığı ile bu tarihi kaleye ulaşım sağlayabilirsiniz.
Alamut kalesi tarihte 2000 metre yükseklikte bulunan büyük kayalar üzerine kurulmuştur. Alamut Kelime mânâsı olarak “Kartal Yuvası” , büyük kayaların da ismine tarihte yalçın kayalar denilmektedir.
Rivayete göre;
Alamut kalesi 1090 yılında Hasan Sabah’ın eline geçti.
1092 yılında bu kaleyi almak isteyen ilk selçuklu sultanı, Sultan Melikşah idi. Nizamülmülk komutasındaki Selçuklu ordusu kaleyi kuşattı (1. Alamut Savaşı) ama Nizamülmülk kuşatma sırasında bir Haşhaşî tarafından öldürüldü. 1 ay sonra da Sultan Melikşah öldü ve kuşatma kaldırıldı.
1117 Yılında Kale Sultan Muhammed Tapar’ın emri üzerine Selçuklu Emiri Anuştegin Şirgir tarafından uzun bir süre kuşatıldı 2.Alamut Muharebesi Kale düşmeye yakın bir durumda iken Sultan öldü kuşatma kaldırıldı.
1250’li yıllarda Avrupa’yı da kasıp kavuracak olan Moğol istilası sonucunda Alamut kalesini Moğol hükümdarı Hülagu,1256’da emrindeki Hitaylı mühendis alayına kalenin bulunduğu dağ’ın altına tüneller açılmasını, tünellerin içini ise petrol ve barut doldurmasını emretmiştir. Bu sayede dağ patlatılmak suretiyle tam manasıyla yerle bir etmiştir.
Mimari bir stil olan Pers mimarisi ise İran, Fars, İran ile Batı Asya’nın geriye kalan bölümleri, Orta Asta ve Kaskaslara özgü mimari bir yapıdır.
Alamut Kaleleri, İran Kültür Mirası ve Turizm Teşkilâtı tarafından koruma altına alınmış ve UNESCO’ya da tescil ettirilmiştir. 2014 tarihinden bu yana kalenin restorasyon ve inceleme çalışmaları devam etmekdedir.
Hasan Sabbah bu kalenin içine defnedilmiştir
Kaleyi ziyâret edebilmek mümkün ve ücretizdir.
Derleyen: Sinan Acartürk
Kaynak: vikipedi, milliyetcom, nasilgidilir, ccnturk, turkcebilgi, academicoupcom, hurriyetcom, islamansiklopedisi, seylereksisozluk, atlasdergisi
Temsili Çizim Görsel:Alamut Kalesi